ประวัติความเป็นมา
ตำบลข่อยสูงเดิมขึ้นอยู่เขตการปกครองของตำบลวังแดง ต่อมาได้ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลขึ้นเป็นตำบลข่อยสูง โดยอาศัยอำนาจตามความในพระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ พ.ศ. ๒๔๕๗ มาตรา ๖ และมาตรา ๒๐ มีเขตการปกครอง ๖ หมู่บ้าน เมื่อวันที่ ๑ สิงหาคม ๒๕๒๙ จนกระทั่งประกาศกระทรวงมหาดไทยจัดตั้งเป็นองค์การบริหารส่วนตำบลข่อยสูง ตามนัยมาตรา ๔๐ และมาตรา ๔๑ แห่งพระราชบัญญัติสภาตำบลและองค์การบริหารส่วนตำบล พ.ศ. ๒๕๓๗ ตั้งแต่วันที่ ๑๖ ธันวาคม ๒๕๓๙ เป็นต้นมา และมีการแยกหมู่บ้านเพิ่มจากหมู่ ๑ บ้านข่อยสูง เป็นหมู่ ๗ บ้านข่อยสูงใต้ และจากหมู่ ๓ บ้านไผ่ลูกช้าง เป็นหมู่ ๘ บ้านปลายรางบน ในปัจจุบันองค์การบริหารส่วนตำบลข่อยสูง แบ่งเป็นเขตหมู่บ้านเต็มพื้นที่ทั้ง ๘ หมู่บ้าน คำว่า “ข่อยสูง” มาจากชื่อต้นไม้ยืนต้นชนิดหนึ่ง ซึ่งมีลักษณะเด่นกว่าต้นอื่นๆ ในบริเวณนั้น คือมีลำต้นที่ใหญ่ และมีความสูงมากกว่าต้นไม้ชนิดอื่น ๆ ในบริเวณนั้นสามารถมองเห็นด้วยตาเปล่า เมื่อสมัยก่อนเป็นป่ารกมากไม่มีถนนมีแต่ทางเดินด้วยเท้ามีสัตว์ป่าอาศัยอยู่มากมาย ถ้ามีคนมาถามหาบ้านข่อยสูงอยู่ที่ไหน ก็บอกให้เดินทางไปบริเวณที่มีต้นข่อยที่สูงที่สุดคือบ้านข่อยสูงและอยู่มาวันหนึ่งได้เกิดฝนตกหนักมีลมพายุแรงต้นข่อยได้โค่นล้มลงเกิดมีเสียงดังสะเทือนไปทั่วทั้งหมู่บ้านและหมู่บ้านใกล้เคียงด้วย จึงเป็นเรื่องเล่าที่กล่าวขานกันมา
1.1 การจัดตั้ง , ที่ตั้ง และอาณาเขต
องค์การบริหารส่วนตำบลข่อยสูง มีสำนักงานตั้งอยู่เลขที่ ๔๕ หมู่ที่ ๘ ตำบลข่อยสูง อำเภอตรอน
จังหวัดอุตรดิตถ์ โทรศัพท์/โทรสาร ๐-๕๕๘๑-๕๒๘๓ จัดตั้งตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบล เมื่อวันที่ 16 ธันวาคม พ.ศ. 2539 ให้ประกาศกระทรวงมหาดไทยนี้ใช้บังคับเมื่อพ้นกำหนด 60 วัน นับแต่วันประกาศในราชกิจจานุเบกษา เป็นต้นไป ผลบังคับใช้เมื่อวันที่ 23 เดือน กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2540 จัดตั้งขึ้นตามพระราชบัญญัติสภาตำบลและองค์การบริหารส่วนตำบล พ.ศ. 2537 และที่แก้ไขเพิ่มเติมจนถึงฉบับที่ 6 พ.ศ. 2552 โดยยกฐานะจากสภาตำบลที่มีรายได้โดยไม่รวมเงินอุดหนุนในปีงบประมาณที่ล่วงมาติดต่อกันสามปีเฉลี่ยไม่ต่ำกว่าปีละหนึ่งแสนห้าหมื่นบาท และองค์การบริหารส่วนตำบลข่อยสูงอยู่ห่างจากอำเภอเมืองอุตรดิตถ์ ไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ ประมาณ ๒๕ กิโลเมตร ห่างจากที่ว่าการอำเภอตรอนประมาณ ๒๐ กิโลเมตร มีอาณาเขตติดต่อกับพื้นที่ใกล้เคียงดังนี้
ทิศเหนือ ติดต่อกับตำบลด่านแม่คำมัน อำเภอลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์
ทิศใต้ ติดต่อกับตำบลหาดสองแคว , ตำบลนครเดิฐ อำเภอศรีนคร จังหวัดสุโขทัย
ทิศตะวันออก ติดต่อกับตำบลไผ่ล้อม อำเภอลับแล , ตำบลวังแดง อำเภอตรอน จังหวัดอุตรดิตถ์
ทิศตะวันตก ติดต่อกับตำบลนครเดิฐ , ตำบลดงคู่ อำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย
การใช้พื้นที่
พื้นที่ทั้งหมดมีเนื้อที่ประมาณ 25.68 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 16,050 ไร่
ครอบคลุมพื้นที่ 8 หมู่บ้าน
๑.2 ลักษณะภูมิประเทศ
ลักษณะภูมิประเทศของตำบลข่อยสูง แบ่งออกเป็น ๒ ลักษณะ คือ
(๑) พื้นที่สูงจะอยู่ทางทิศตะวันตก
(๒) พื้นที่ราบสภาพพื้นที่ราบลุ่มน้ำท่วมถึงจะอยู่ทางทิศตะวันออกซึ่งมีคลองพระสวัสดิ์ไหลผ่าน